12 apr Diploma’s garanderen geen veilig gedrag!
“Ik pak veiligheid aan, maar er gebeuren nog steeds ongelukken! Hoe kan dat?”
De bijdrage van prof. dr. Jop Groeneweg aan de National Safety at Work Event 2018 wordt ingeleid door Mr. Egbert Vennik die zijn publiek meteen op scherp zet: “Als je, zoals ik, naar het huis van een van je werknemers moet gaan om te vertellen dat hij niet meer thuiskomt, dan vergeet je dat nooit meer.”
Veiligheid gaat om mensenlevens, concludeert Vennik. Niet meer en niet minder. Na onderzoek van de twee dodelijke ongelukken die hij meemaakte in de tijd dat hij bij Van Gansewinkel werkte, kwam het onderzoeksteam van de arbeidsinspectie tot de conclusie dat op veiligheidsgebied alles netjes in orde was. Er werd veel geld besteed aan veiligheid, mensen werden aangesproken op hun bedrag, meldingen van gevaarlijke situaties en/of gedrag werden beloond. En toch was het vreselijk misgegaan. Vennik: “En als we niks veranderden dan kon het morgen wéér gebeuren…”
De noodlottige gebeurtenissen leidden tot het ontwikkelen van Tagpoint,
Tagpoint Training biedt als eerste veiligheidstrainingen aan die specifiek gericht zijn op gedragsverandering. Hiermee is Tagpoint de eerste en zeer innovatief op het gebied van veiligheidsbewustszijnstraining. Het Rotterdamse technologiebedrijf heeft een uniek digitaal platform ontwikkeld waarop diverse online‐modules worden aangeboden.
Het Rotterdam Port Fund verwacht dat Tagpoint een belangrijke bijdrage gaat leveren aan veilig werken in de Rotterdamse haven en aanverwante industrie en dat hiermee ook nog eens de concurrentiepositie verder verbetert.
Verschil tussen kijken en doen
Jop Groeneweg poneert de stelling dat er iets ontbreekt aan de manier waarop wij omgaan met veiligheid. Er is een groot verschil tussen hoe we naar veiligheid kijken en wat mensen daadwerkelijk doen. Samenvattend houdt Groeneweg zijn gehoor voor dat iedereen allang weet dat bellen en appen in de auto onveilig is, maar wie maakt zich daar niet af en toe schuldig aan? “Om veilig te kunnen werken worden de risico’s in kaart gebracht en er worden allerlei regels ingevoerd. De gemiddelde werknemer stelt eigenlijk maar één vraag: “Wie vertelt mij wat ik moet doen?” Die heeft geen boodschap aan een ingewikkeld verhaal. Het gaat erom hem of haar het gevoel te geven dat het belangrijk genoeg is om een persoonlijk beschermingsmiddel te gebruiken.”
Autogordels: geen punt
Na de introductie van de veiligheidsgordel voor de auto in het begin van de 20eeeuw was deze niet verplicht en werd dus sporadisch gebruikt. Nadat er enorm veel geld in communicatiecampagnes was gestoken steeg het percentage dat de autogordel gebruikte tot rond de 25%. De grote verandering, vertelt Groeneweg, kwam met de introductie van een irritant piepje dat pas ophield als de gordel werd dicht geklikt. Toen steeg het gebruik naar 96%. Er bleef slechts een miniem percentage dat de gordel achter zich dicht klikte (gelach).
Van attitude naar gedrag of andersom?
In het denken over veiligheid is er een ‘oud’ stroming en een ‘nieuwe’. In het eerste geval wordt er vooral gewerkt aan de attitude die tot een gedragsverandering moet leiden. Het verhaal van de autogordel laat zien dat we het ook kunnen omdraaien: gedrag (autogordel omdoen en vast klikken) heeft als consequentie dat het irritante piepje ophoudt. Uiteindelijk leidt dit tot een attitudeverandering: zonder na te denken doen we de gordel om en rijden daarna pas de weg op.
Afspraken maken
Om een attitudeverandering te bewerkstelligen op het terrein van veilig werken is het belangrijk om afspraken te maken omtrent het gewenste gedrag en dat te belonen. Niet financieel, maar door positieve aandacht, een klop op de schouder. En dat consistent te doen. Wordt een incident gemeld dan heeft dat ALTIJD prioriteit, ook al komt het misschien niet goed uit. AANDACHT. Wordt diegene die het incident meldt niet serieus genomen of afgescheept met een ‘nu even niet’ dan is het waarschijnlijk meteen de laatste keer geweest dat er iets gemeld werd.”
De sprekers:
Mr. Egbert Vennik
Voorheen Co-owner en -founder van Scherpenzeel Groep B.V. Oud-regiodirecteur en lid van de groepsdirectie bij Van Gansewinkel (Afval bestaat niet). Bewezen track-record in het succesvol realiseren van omzetgroei, kostenreductie en verbeteren van de winstgevendheid bij meerdere familiebedrijven.
Tegenwoordig mede-eigenaar van Tagpoint en heeft zich ten doel gesteld minder onveilige situaties te laten ontstaan en het aantal incidenten terug te dringen.
Afgestudeerd in Nederlands Recht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Prof. dr. Jop Groeneweg
Hoogleraar ‘Safety in Health Care’ aan de TU Delft. Docent cognitieve psychologie aan de Universiteit van Leiden. Gespecialiseerd in risicomanagement. Tevens werkzaam bij TNO. Als adviseur helpt Jop Groeneweg bedrijven/organisaties bij het herkennen van sterke en zwakke punten ten aanzien van het omgaan met veiligheid en het veiligheidsbeleid op een efficiënte en effectieve manier te verbeteren.
