15 mei ‘Groei van economie vraagt om vernieuwende veiligheidsmaatregelen in de bouw’
Het gaat goed met de economie, waardoor het aantal opdrachten in de bouw hard groeit. Daardoor worden er steeds meer buitenlandse en flexibele krachten ingehuurd en bestaat het risico dat snelheid en efficiëntie belangrijker gevonden worden dan veiligheid. Daarom is er nog meer aandacht voor veiligheid en gedragsverandering nodig. Dat stelt Pieter Bindt, Buitengewoon Raadslid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.
Buitengewoon Raadslid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid Pieter Bindt
Pieter Bindt maakt zich met de OVV zorgen over de veiligheid in de Nederlandse bouw. De cijfers liegen er dan ook niet om:
- Jaarlijks zijn er circa 45.000 meldingen van ongevallen op de werkvloer
- Er zijn meer dan 450 ernstige ongevallen per jaar
- Er zijn twee keer meer ongevallen in de bouw dan in andere sectoren
- Uit de Nationale arbeidsomstandigheden enquête uit 2018 blijkt dat:
- 80-90 procent van de medewerkers op de werkvloer aanvullende veiligheidsmaatregelen niet nodig vindt
- 38 procent van de werknemers die last heeft van een ongeval, pas na 14 dagen tot 5 maanden herstelt
- Ondertussen streeft bouwend Nederland naar nul doden.
Veiligheid draait om gedrag
Bindt: “Nu er zoveel werk in de bouw is, moet alles steeds sneller en efficiënter. Dat gaat mogelijk ten koste van de veiligheid. Bouwers en de inspectie geven aan dat het aantal ongevallen niet daalt, omdat er zoveel meer werk verzet wordt. In feite is de pijnlijke waarheid: de inspanningen zijn tot dusver niet genoeg, anders was er al een daling richting nul ongevallen in de bouw. In 2018 is het aantal doden hetzelfde als in 2017 en meer dan het gemiddelde over de laatste 10 jaar. De papieren kloppen vaak wel, maar het is de vraag hoe ervoor gezorgd wordt dat iedereen hetzelfde veilige gedrag vertoont. Veel partijen werken met richtlijnen en normen, maar dat is niet voldoende. Uiteindelijk draait het op werknemersniveau om een gedragsverandering en in de sector om een cultuurverandering. Dat is een stevige uitdaging. Zeker als de top hoge prioriteit aan veiligheid geeft, terwijl het grootste gedeelte van de werkvloer dat niet nodig lijkt te vinden.”
Hij deelt een aantal tips voor veilig gedrag in de bouw. “Denk aan gesprekken met collega’s, waarin je ontdekt of je de juiste dingen doet en of je de juiste dingen op de juiste manier doet. Stel jezelf ook de vraag als er iets misgaat bij een ander bedrijf: had dat ook bij ons kunnen gebeuren en hoe voorkomen we dat? Het draait uiteindelijk om kennis uitwisselen, bewustwording en tijd en aandacht investeren in veiligheid. Zorg er ook voor dat veiligheid altijd is ingecalculeerd in het contract, leg vast wie waarover gaat. Dat ging bijvoorbeeld mis bij de parkeergarage van vliegveld Eindhoven.”
Veel verschillende talen en culturen in de bouw
In de bouw wordt veel gewerkt met zogenoemde gelegenheidscoalities. Dat is een tombola aan partijen, die flexibele en vaste krachten uit binnen en buitenland aanbieden. “Denk aan Oekraïense, Poolse en Tsjechische collega’s. Het maakt het extra lastig om zeker te weten dat elk woord hetzelfde wordt begrepen. Daarom is het nodig om informatie in verschillende talen aan te leveren, zodat je zeker weet dat alle werknemers en opdrachtnemers dezelfde informatie en verwachtingen aangereikt hebben gekregen.”
Cultuur speelt ook een grote rol, stelt Bindt. De voormalig directeur Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst haalt een voorbeeld aan uit zijn eigen praktijk, toen hij commandant van een onderzeeboot was. “Er voer een Britse marinier mee, die verbaasd was dat we in Nederland gebruikmaken van de inzichten van alle collega’s. Hij vroeg zich af of we ook stemden of we naar bakboord of stuurboord wilden. Tijdens een incident werd hem echter duidelijk hoe ieder toen automatisch zijn verantwoordelijkheid nam. Ik geloof dat kennis, training, toetsing, goede communicatie en bewustzijn zo’n egalitaire structuur mogelijk maken. Maar deze vlieger gaat ook op in de bouw: voor een Nederlandse werknemer is het misschien normaal om zijn mond open te doen, omdat iets onveilig oogt. Dat is niet in alle culturen het geval.”
Tagpoint biedt uitkomst
“Ik denk dat de software van Tagpoint Training kan helpen om werkvloeren veiliger te maken. Wie achter zijn laptop zelf oefeningen doet, zit niet in een klaslokaal en beleeft de kennis als het ware. De combinatie van het geven van praktische informatie, de bewustwording, de spelvormen en toetsing zijn uniek. Dat werkt beter, flexibeler en sneller dan groepsgewijs kennis opdoen in een klaslokaal.”
Tagpoint kan ook bijdragen aan de benodigde cultuurverandering, stelt Bindt. “Doordat een werknemer praktische kennis en toetsing daarvan krijgt aangereikt, is hij daarmee in staat om de cultuur op de werkvloer te veranderen. Hij leert dat als hij iets onveiligs ziet, dat besproken moet worden. Dat maakt een verschil: het vergroot het bewustzijn en daarmee de kans op een cultuurverandering. Tagpoint is in verschillende talen beschikbaar, waardoor iedereen, ook collega’s uit bijvoorbeeld Oost-Europa, precies weet wat er verwacht wordt. Ook borgt het de continuïteit van veilig gedrag, wat een duidelijke meerwaarde biedt. Dat geldt bijvoorbeeld niet voor het VCA-examen, dat slechts eens in de vijf jaar gehaald hoeft te worden.”
Wil je ontdekken hoe onze interactieve training aantoonbaar resulteert veiliger gedrag op de werkvloer?
VRAAG VANDAAG EEN DEMO MODULE AAN
